Het Marineterrein is een historische plek waar wordt gewerkt aan de toekomst. Op de Voorwerf vind je enkele stille getuigen van een betekenisvol verleden zoals een plaquette, een bijzondere fontein en een gedenkteken.
Het Marineterrein is een historische plek waar wordt gewerkt aan de toekomst. Op de Voorwerf vind je enkele stille getuigen van een betekenisvol verleden zoals een plaquette, een bijzondere fontein en een gedenkteken.
Aan de muur van de Kattenburgerstraat is een plaquette bevestigd, die herinnert aan de tijd dat Vincent van Gogh op ‘’s Lands Werf’ verbleef. Hij woonde van 1877 tot 1878 bij zijn oom Johannes van Gogh, die op dat moment commandant was op de werf. Vincent studeerde toen theologie, hij had een kamer in de zijbeuk van het poortgebouw, vlak bij het huidige Scheepvaartmuseum. Hij genoot enorm van het prachtig uitzicht op de werf. Zo schreef hij in een van zijn brieven:
‘Dezen morgen was ik vroeg op, het had des nachts veel geregend maar zeer vroeg brak de zon door de wolken heen, de grond en de stapels hout en balken op de werf waren doornat en in de plassen weerkaatste de lucht geheel goud door de opkomende zon en om 5 uur zag men al die honderden werklieden als kleine zwarte figuurtjes overal heen zich verspreiden.’
Later dit jaar opent in de Bazel aan de Vijzelstraat een tentoonstelling over de woonplaatsen van Vincent van Gogh in Amsterdam. Daar zal ook zijn tijd op ’s Lands Werf onderdeel van vormen.
Bij de restauratie van het monumentale Poortgebouw in 1995 werd, binnen de Percentageregeling beeldende kunst van het Rijk, een deel van de bouwkosten gereserveerd voor een kunstwerk. Hiermee is destijds de fontein aangeschaft, die nu nog altijd een prominente plaats inneemt op de Voorwerf. In de fontein staan vier ‘boegbeelden’: sterke vrouwenfiguren die tezamen een grote bol in de lucht houden. Uit de vrouwenfiguren spuit water op de bol, waardoor het lijkt of deze draait; als een wereldbol dus. De maker van de beelden is Arthur Spronken, een Nederlandse beeldhouwer die vooral bekend is geworden door zijn dynamische beelden van paardentorso’s, danseressen en amazones. Zijn typische vormtaal is ook in de boegbeelden terug te zien.
De fontein staat in principe alle dagen aan, alleen bij naderende vorst wordt de fontein uitgezet.
Op de Voorwerf staat een gedenkteken met de namen van 142 oud-leerlingen van de voormalige Kweekschool voor de Zeevaart die zijn omgekomen tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Het monument, vervaardigd door de Amsterdamse beeldhouwer Pieter Starreveld, dateert uit 1949. Het was een geschenk van de Vereeniging van Oud-Kweekelingen aan het Vaderlandsch Fonds ter Aanmoediging van ’s Lands Zeedienst, het college dat in 1785 de Kweekschool voor de Zeevaart oprichtte. Het is op 14 mei 1949 onder grote belangstelling onthuld op de binnenplaats van de kweekschool, die gelegen was aan de Prins Hendrikkade 189, op een steenworp afstand van het Marineterrein. De Kweekschool voor de Zeevaart is in 2000 gesloten, waarna het gedenkteken werd verplaatst naar de Voorwerf van het Marineterrein. Nog steeds vindt hier elk jaar, medio december, een plechtigheid plaats, waarbij kransen worden gelegd namens de Vereeniging van Oud-Kweekelingen en het Vaderlandsch Fonds ter Aanmoediging van ’s Lands Zeedienst.
