Realtime waterkwaliteit meten

Kunnen we in de toekomst in realtime zien wat de actuele stand van de waterkwaliteit in Amsterdam is? Met de slimme sensoren van het project MijnOmgeving waarin Marineterrein Amsterdam communitylid Sensemakers participeert, is een eerste stap gezet. 

Op Marineterrein Amsterdam wordt hard gewerkt om de binnenhaven tot een officiële zwemlocatie te maken. Daarvoor moet gedurende een periode van twee jaar de waterkwaliteit worden gemeten en moeten de resultaten goed zijn. Sensemakers was al geruime tijd bezig metingen te verrichten in het water op het Marineterrein. De oplettende bezoeker kent de Lego-boei die bij gebouw 001 (de Commandantswoning) in het water dreef. Dit meetapparaat is nu vervangen door een MijnOmgeving-sensor.

Wateronderzoek binnenhaven
Deze sensor is onderdeel van het MijnOmgeving-project. Dit project is van de ene kant bedoeld om sensoren te ontwikkelen die zo goedkoop zijn dat iedereen ze in het water kan hangen om de waterkwaliteit te meten. Van de andere kant onderzoekt het project wat normale waarden zijn voor een bepaald stuk water, en wat afwijkend is. Dit onderzoek wordt nu door Sensemakers gedaan, onder andere in de binnenhaven van het Marineterrein.

Puur water
De sensor meet de watertemperatuur en de elektrische geleidbaarheid van het water. Dit laatste zegt iets over de waterkwaliteit: in puur, ‘schoon’ water is de geleiding relatief laag, maar als er bijvoorbeeld zuren (lees: vervuiling) of zout (bijvoorbeeld vanuit het Noordzeekanaal)  in het water zitten, is de geleiding hoger. De metingen zijn realtime hier te zien. Tip: kijk wat de watertemperatuur is voordat je gaat zwemmen!

Onverwachte pieken
Op dit moment is de test met de MijnOmgeving-sensor in volle gang. Zodra er een goed beeld is van de normale waarden gaat Sensemakers bij onverwachte pieken monsters van het water nemen om te kijken wat er aan de hand is. Wisselingen in de elektrische geleidbaarheid van het water zijn namelijk slechts een indicatie van vervuiling, maar zeker is dat niet. Met de test die nu gedaan wordt, is het de bedoeling om in de toekomst wel realtime de actuele waterkwaliteit te kunnen meten.

Lastig meten
Nauwkeurige metingen zijn op het moment nog lastig, maar de ontwikkelingen gaan snel. Sensoren zijn in water zijn vaak beperkt houdbaar en moeilijk schoon te houden. Onder water raken ze begroeid met plantjes en diertjes, wat de metingen beïnvloedt. Dit is gelukkig ook een goed teken: begroeiing betekent dat het water van de binnenhaven schoon genoeg is voor leven. Er wordt nu getest met speciaal gaas om de sensoren tegen waterplantjes en diertjes te beschermen.

Biologische sensoren
Sensemakers hoopt dat er over niet al te lange tijd hopelijk ook betaalbare biologische sensoren ingezet kunnen worden. Hiermee zou bijvoorbeeld heel specifiek vervuiling met poepbacteriën (zoals E. Coli) en blauwwieren gemeten kunnen worden.

Een met gaas beschermde MijnOmgeving-sensor