Water en vuur
Gisteren werd op de kop van het Marineterrein bij de Buitenbroedplaats het kunstwerk If I knew time as well as you do (part two) van Eva Hoonhout geopend. Met haar werk gaat de winnares van de open call zelf, en met bezoekers op zoek naar wat het betekent om ergens de tijd voor te nemen.
Het zal velen bekend voorkomen: in de hectiek van de dag even een kop thee zetten, vlug het water koken om ondertussen nog even je mail te checken op je telefoon, daarna het theezakje op en neer in het hete water om zo snel mogelijk weer door te kunnen. Maar een kop thee drinken was toch ooit een moment voor jezelf, voor rust en bezinning? Die vraag schoot door het hoofd van kunstenares Eva Hoonhout (1990) toen ook zij tussen de bedrijven door haar theezakje als een jojo in haar kopje liet stuiteren.
Tijd nemen voor het gewone
‘In het ritme van ons leven zijn we verwijderd geraakt van de oorsprong van dingen die we als heel normaal beschouwen’, zegt Eva. ‘Zoals thee, een plantje dat groeit, wordt geoogst en verwerkt en vervolgens vanuit Azië de halve wereld over wordt verscheept. Dat zette me aan het denken. Wat betekent het om in deze tijd voor jezelf te zorgen en de tijd te nemen voor “gewone” dingen? Onze perceptie van tijd is sterk gebonden aan onze cultuur, waarin tijd gekoppeld is aan een resultaat of aan geld. Je besteedt tijd of je verspilt het. Je kan tijd winnen en verliezen. En het belangrijkst: tijd moet efficiënt gebruikt worden.’
(G)een theeceremonie
Vanuit die gedachte ontstond Eva’s werk If I knew time as well as you do (part two): een verzameling sculpturale banken in de vorm van de vaarroute die VOC-schepen aflegden richting Azië. ‘Ze is een verwijzing naar de tijd waarin onze gehaaste maatschappij zijn oorsprong vindt,’ zegt Eva, ‘en een fysieke verbeelding van hoe thee in Nederland is terechtgekomen. Thee werd pas onderdeel van ons leven toen het door de VOC hierheen is gehaald. Toen hebben we het ons toegeëigend en is het verwesterd. De snelle consumptie van thee in de westerse context staat in schril contrast met hoe thee in een ver verleden in Azië werd gebruikt, als ambachtelijk product en onderdeel van een bijzondere theeceremonie. Dat aspect van thee hebben wij nooit gekend in ons dagelijkse ritme.’
Tijd voor bezinning
De sculpturale banken zijn daarom bedoeld om de tijd te nemen. Tijd om te luisteren, tijd voor jezelf, om na te denken en om het gesprek aan te gaan. ‘Als maker is het niet alleen mijn doel om iets te laten zien, maar ook om iets te onderzoeken’, zegt Eva. ‘Met deze sculpturen ga ik op zoek naar een andere benadering van tijd en ik wil hier ook de bezoekers van het Marineterrein in meenemen. Samen nadenken en praten over hoe we nu leven en vooruitkijken naar hoe we dat in de toekomst willen doen. Daarvoor is het ook belangrijk om het verleden in beschouwing nemen en actief te reflecteren op hoe het koloniale verleden van Nederland onze samenleving gevormd heeft.’
Podcasts over het thema tijd
Om haar zoektocht een extra dimensie te geven, vindt Eva het belangrijk het thema vanuit meerdere perspectieven te belichten. Daarom zijn er op de banken QR-codes te vinden die verwijzen naar een podcast die ze samen met mensen van verschillende achtergronden heeft opgenomen. ‘Terugkijkend op ons koloniale verleden voelt het voor mij als plicht om een lerende, luisterende houding aan te nemen en dat mee te nemen in hoe we nadenken over de toekomst. Daarom is er elke week een nieuwe podcast te beluisteren, gemaakt met een van de bijdragers, die ieder vanuit hun eigen perspectief een kijk geven op het thema tijd. Bezoekers van het Marineterrein kunnen dus wekelijks hier komen zitten, luisteren naar een nieuw verhaal en dat rustig laten inwerken, of erover in gesprek gaan.’
De volgende podcasts zijn de komende vier weken te beluisteren via de QR-codes op Eva’s sculpturen:
- Onderzoeker en schrijver Flavia Dzodan houdt zich in haar werk bezig met de politieke aspecten van kunstmatige intelligentie en algoritmes op het kruispunt van kolonialisme, ras en gender. Op verzoek van Eva houdt zij een minicollege over deze onderwerpen, gekoppeld aan de thematiek van If I knew time as well as you do (part two).
- Kunstenaars Lisa Prins en Layla Durani gaan in gesprek over de verschillende betekenissen die thee kan hebben. Tijdens een poëtische vertelling halen ze herinneringen op en wisselen verhalen uit.
- Eva interviewt Dionne van Oomen van Local Tea. Dit bedrijf modificeerde de theeplant zodat deze nu ook in Nederland gecultiveerd kan worden. Een gesprek over thee en de missie van Local Tea om lokaal te produceren.
- Comfort Ball (Bin Koh en Sumin Lee) is een op gastronomie gericht kunstcollectief. Met koken, voedsel en performatieve acties als basis voor hun praktijk spreken Bin en Sumin over een postkoloniale tijd, thee en eetcultuur.
Workshop thee maken
If I knew time as well as you do (part two) is de komende weken te bezoeken op het plein van de Buitenbroedplaats, naast de schietbaan. Op 2 en 3 september organiseert Eva een workshop thee maken, een proces dat twee dagen in beslag neemt. Tijdens de workshop nodigt Eva deelnemers uit mee te denken en te praten over onze beleving van tijd van de generaties voor en na ons. Klik hier voor meer info en inschrijven.