Liesbeth Jansen en Thijs Meijer blikken terug op een jaar waarin ze een kantelpunt voor de toekomst van het terrein zagen
Ook 2021 was een jaar waarin Marineterrein Amsterdam volop in beweging was. Al was dat, mede door corona, niet altijd even zichtbaar. Liesbeth Jansen en Thijs Meijer, de directie van Bureau Marineterrein, blikken terug op een jaar waarin ze een kantelpunt voor de toekomst van het terrein zagen, en vooruit op nieuwe mogelijkheden.
‘Soms overvalt me het gevoel dat het een verloren jaar was,’ begint Thijs, ‘maar als je erover nadenkt is dat helemaal niet zo. Het terrein zelf heeft in 2021 weinig fysieke verandering ondergaan maar dat is slechts de “buitenkant”. Achter de schermen hebben we een hoop werk verzet. Het belangrijkste is dat de conceptversie van de nota van uitgangspunten (NvU) voor het Marineterrein nu echt staat. Dat is een verworvenheid van dit jaar waar we als medesamenstellers echt trots op mogen zijn.’
‘Klopt,’ beaamt Liesbeth. ‘Het smeulende vuurtje begint nu echt te gloeien. Lang dachten we dat 2018 een keerpunt in de ontwikkeling van het Marineterrein zou zijn omdat Defensie zich toen grotendeels zou terugtrekken. Dat gebeurde niet en de jaren erop was het zoeken naar hoe nu verder. Ik hoop dat de NvU van dit jaar een kantelpunt zal blijken: onze ambities komen beter naar voren en ook onze community wordt beter op waarde geschat.’
Thijs: ‘Daarbij is er duidelijkheid gekomen over de jaren die komen gaan, iets wat we lang misten. Nu kunnen we met overtuiging zeggen dat wat je nu op het terrein ziet en waar wij als projectbureau voor staan de komende vijf jaar bestendig is. Dat is een inspirerend gegeven voor de toekomst: wat we gerealiseerd hebben zal in stelling blijven en nu is het de uitdaging om ook weer verder te gaan.’
Liesbeth: ‘En onze community blijft daarbij enorm belangrijk. Thema’s als klimaat, inclusiviteit en digitalisering gaan een steeds grotere rol spelen en we hebben hier allerlei partijen bij elkaar die zich daarmee bezighouden. Dat is uniek. Maar nu hebben we zo’n innovatiemilieu en dan rijst de vraag: hoe kunnen we de stad daarmee helpen? Die vraag geeft veel focus omdat het maatschappelijk belang de drijfveer is. Stedelijke vraagstukken gaan bijvoorbeeld niet alleen over slimme technologische oplossingen die de gevolgen van het veranderende klimaat tegengaan, maar in toenemende mate over inclusiviteit. Dit jaar werden er tijdelijk Afghaanse vluchtelingen op het terrein gehuisvest en dan besef je weer eens hoe belangrijk het is dat allerlei soorten mensen moeten kunnen meedoen in onze maatschappij. Dan ben ik trots dat we met nieuwe communityleden als Kennisland, OpenEmbassy en House of Skills partijen op het terrein hebben die zich daarvoor hard maken.’
Thijs: ‘Dit soort organisaties deden ons beseffen dat het maatschappelijk belang van wat we doen dreigde onder te sneeuwen. Innovatie is mooi maar het moet geen doel op zich zijn. Het is een middel om een doel te bereiken: een duurzame, inclusieve samenleving. Bij een term als ‘innovatiedistrict’ denken mensen al snel aan witte jassen, start-ups en technologie. Het is een label. Maar hoe innovatie en technologie werken vind ik niet interessant. Het gaat mij erom te ontdekken wat de bijbehorende kansen en risico’s zijn, wat mensen ervan vinden en wat we ermee kunnen. Dat idee als uitgangspunt geeft richting aan elk stadium van de ontwikkeling en spoort aan van zo groot mogelijke toegevoegde waarde te zijn voor de samenleving.’
Liesbeth: ‘En om dat te doen moeten we niet alleen de juiste antwoorden vinden, maar vooral de juiste vragen stellen. Het agenderen van nieuwe onderwerpen en duidelijk maken waarom die een rol gaan spelen is een belangrijke taak voor ons. We weten nog niet wat de toekomst ons brengt dus kunnen we die maar beter vast gaan bevragen. Een mooi voorbeeld daarvan is Dutch Edtech, een op het Marineterrein gevestigde stichting met het doel om de Nederlandse edtechsector te versterken. Die sector is belangrijk omdat mensen in de nabije toekomst allerlei nieuwe digitale vaardigheden zullen moeten gaan leren om bijvoorbeeld de energietransitie mogelijk te maken. Welke vaardigheden dat zijn weten we nog niet, maar met een sterke edtechsector kan je er alvast op anticiperen. Ik zie voor het Marineterrein en onze community in de toekomst een soortgelijke rol weggelegd op het gebied van allerlei stedelijke vraagstukken, al moeten we onder de huidige omstandigheden soms nieuwe manieren vinden om samen te werken. Door corona konden ook dit jaar veel activiteiten niet doorgaan. Maar de communityleden die zich bezighouden met leren en digitalisering hebben zich razendsnel kunnen aanpassen aan de nieuwe situatie. Voor anderen, met name de horeca, blijft de pandemie een hard gelag. Zaak is nu om samen door te blijven gaan. We kijken met veel vertrouwen en enthousiasme uit naar alle projecten en samenwerkingen in het nieuwe jaar. Maar nu eerst een weekje de stekker eruit. We wensen iedereen fijne feestdagen en een goed nieuw jaar. ’
Tekst: Sjoerd Ponstein
