Een nieuw kunstproject op Marineterrein Amsterdam bestaande uit een groep licht- en geluidspilaren die een voortdurend gesprek voeren over belangrijke maatschappelijke thema’s.
Zolang er een dialoog is, is er hoop. Dat is het uitgangspunt van de Pillars of Hope, een nieuw kunstproject op Marineterrein Amsterdam bestaande uit een groep licht- en geluidspilaren die een voortdurend gesprek voeren over belangrijke maatschappelijke thema’s.
‘I do make some people uncomfortable, which I’m well aware of, but that’s just part of coming to grips with what I believe is still one of the most important pieces of unfinished business in human history: empowering women to be able to stand up for themselves.’
In een perkje, ingeklemd tussen Kanteen25 en de AHK Culture Club, staan de pilaren sluimerend te wachten tot er iemand langskomt. Het enige teken van leven is de ledverlichting die golvend oplicht. Kom dichterbij en de pilaren worden wakker. Er klinkt een vraag of stelling, op basis waarvan de pilaren met elkaar het gesprek aangaan. Ten slotte word je als voorbijganger aangesproken. Wat vind jij ervan?
The Citizens
De Pillars of Hope zijn nieuw op het Marineterrein maar komen voort uit een project uit 2015 dat The Citizens heette, vertellen kunstenaars Gerrit Blaauw (31) en Iris Evertse (27). Dit was een project voor het Amsterdam Light Festival in het kader van het ArtechLAB van de Breitner Academie, waar de twee studeerden. ‘Het was destijds de bedoeling om de pilaren tweets van mensen uit de buurt te laten uitspreken’, zegt Gerrit. ‘Om op die manier een weerspiegeling van de buurt in al zijn facetten te geven. Dat bleek helaas technisch nog niet haalbaar dus uiteindelijk werd The Citizens vooral een lichtkunstwerk voor het Amsterdam Light Festival.’
Tweede leven
Nadien verdwenen de pilaren uit het zicht en lagen ze vijf jaar in een kelder, tot Iris en Gerrit een telefoontje kregen van Matthijs ten Berge. ‘Matthijs was al eerder bij het project betrokken en was bezig met de opening van een nieuwe locatie van de AHK op het Marineterrein, de Culture Club’, vertelt Iris. ‘Recht voor de deur van die locatie was ruimte voor een kunstwerk en hij wilde die plek gebruiken om de pilaren weer tot leven te wekken.’
Pilaren zelflerend door AI
Aan de basis van die wedergeboorte stond de vraag centraal hoe het werk relevant kon worden gemaakt. Gerrit: ‘De technologie heeft sinds 2015 niet stilgestaan en het oorspronkelijke idee om de pilaren tweets te laten uitspreken vonden we al wat achterhaald. Toen zijn we gaan nadenken over het gebruik van artificial intelligence (AI). Kunnen we dit werk zelflerend maken en de pilaren met elkaar in gesprek laten gaan? Onder de vleugels van Andy Docket van het Visual Methodologies Collective van de HvA leerden we meer over AI en besloten we dat dit de nieuwe invalshoek van het project moest worden.’
Elk een eigen karakter
Zo ontstond een werk waarvan de technologie dicteert wat de uitkomst is. Op basis van een grote woordenset vormt de AI zinnen die betrekking hebben op urgente maatschappelijke thema’s. Door het instellen van bepaalde parameters kunnen Iris en Gerrit elk van de pilaren een eigen ‘karakter’ geven. Doordat de pilaren blijven leren is een gesprek nooit af en nooit perfect, maar dat hoeft ook niet vindt Iris. ‘Een gesprek met imperfecties geeft aan dat er altijd nog ruimte voor verbetering is. Deze pilaren gaan geen grote problemen oplossen, we voeden ze met tekst, ze gaan een gesprek aan en vormen zich een mening. Eigenlijk net als wij. Het gaat erom dat ze in gesprek zijn en blijven en samen proberen verder te komen.’
Bezielde reactie?
Het belangrijkste vindt Gerrit dat de pilaren door het bespreken van grote thema’s mensen aan het denken zetten. ‘Doordat de gesprekken gebaseerd zijn op actuele data is de dialoog altijd urgent. In de loop van de tijd zal de dialoog ook steeds rijker worden. Tegelijkertijd houden we mensen een beetje voor de gek: die pilaren hebben geen bewustzijn, geen intenties en geen emotie. Maar toch kunnen ze een snaar raken. Hoe makkelijk laat je je beïnvloeden door wat er wordt gezegd, zeker in deze tijden van nepnieuws? De pilaren voeren geen bezielde gesprekken, maar als ze wel een bezielde reactie kunnen opwekken bij voorbijgangers is het project geslaagd. Ondertussen blijft het gesprek gaande en dat is hoopvol’.
‘And we are not human.
– I think we are.
Well, you may disagree!
– And here’s what I mean! Practicing is the name of the game.
Yeah! The more we’ll practice, the better we will become.’
Pillars of Hope is een project van de AHK Culture Club
Tekst en foto Iris en Gerrit: Sjoerd Ponstein
Omslagfoto: Ruud Vonk
